Niesamowite czasy
Żyjemy w cudownych i niezwykle ciekawych czasach. Dynamiczny rozwój nauki, psychologii, pedagogiki na świecie i w Polsce dostarcza ciągle nowych bodźców do rozwoju - dlatego nigdy nie wchodzę do tej samej wody. Jedno, co się nie zmieniło, to pragnienie, by "Przed - Szkółka" stała się niezwykłym miejscem, a dzieci czuły się szczęśliwe. Od początku istnienia kształtowanie postawy twórczej oraz wychowanie poprzez sztukę były wiodącymi metodami wspomagania rozwoju dzieci. Jako nauczyciel stałam przed problemami, jaką stworzyć atmosferę, jakimi metodami i środkami posłużyć się, jak uczyć, aby było to działanie atrakcyjne, ale jednocześnie skuteczne. Inspirację czerpałam z czytanej literatury i poglądów C. Freinet'a, J. Korczaka, V. Sherborne, Montessorii, P. Dennisona. Opracowałam scenariusze zajęć wg podpowiedzi największych pedagogów i uznanych praktyków. Moje doświadczenia potwierdzały, że dziecko ma naturalną potrzebę wyrażania siebie, a jego działanie jest aktem twórczej ekspresji. Zauważyłam, że stwarzanie dzieciom twórczej atmosfery sprawiało, że mogły bawić się w nieskończoność i nie męczyły się w działaniu.
Odpowiedni rytm
Te wnioski skłoniły mnie do opracowania rytmu dnia, który stwarzałby możliwość dynamicznego i przyspieszonego rozwoju dzieci, a jednocześnie uwzględniał higienę życia psychicznego. Twórcza zabawa, której autorami stają się nauczyciele, pozwala na przeprowadzenie w ciągu dnia licznych zajęć z zakresu mowy, myślenia, pojęć matematycznych, plastyki, rytmiki, tańca, dramy, teatru, j. angielskiego, j. niemieckiego, gimnastyki, informatyki i szkółki szachowej. Oczywiście tak wiele działań możliwych jest dzięki integracji. Bez tego nie można pracować z dziećmi. Nie ma czystej formy. Stąd samoistne, naturalnie łączy się muzyka ze słowem, muzyka z plastyką, słowo z ruchem, ruch z muzyką. Tak jak ściśle łączy się te dziedziny, tak ogólnie sztuka łączy się z nauką bezpośrednio podczas realizacji zajęć z dziećmi. Konsekwencje wynikające z kontaktu ze sztuką, stają się w pracy nauczyciela "Przed - Szkółki" problemem pedagogicznym, kluczem do wspomagania rozwoju dzieci, stają się wartością podstawową, nieuzupełniającą, lecz tworzącą program realizacji założeń dydaktyczno - wychowawczych. Są źródłem, z którego czerpie się siłę do działania. A to powoduje, że praca daje satysfakcję z twórczych dokonań pedagogicznych.
Takie działanie przekracza poznanie dostępne rozumowi, przezwycięża jednostronność poznania rozumnego, jest działaniem refleksyjnym, aktywizującym wszystkie zmysły. Prowokuje więc do wyzwolenia twórczej aktywności stając się sposobem na wychowanie do życia. Idea wychowania przez sztukę, daje szansę każdemu człowiekowi wykorzystania jego twórczych możliwości. Bowiem dyspozycje twórcze tkwią w każdym i są czymś najcenniejszym, a prawo do twórczości powinno być udziałem każdego. Jest to, więc droga, która stwarza możliwości ocalenia przed automatyzmem, schematyzmem, bezmyślnością, biernością.
Wychowanie przez sztukę
Wychowanie przez sztukę w "Przed - Szkółce" nastawione jest na działanie związane z myśleniem dyferencyjnym, charakterystycznym dla postawy twórczej, rozwijającym ciekawość, niekonwencjonalność, oryginalność, odkrywczość. A to cechy, które są najbardziej naturalne wiekowi dziecięcemu i mogą być albo wzmacniane, bądź bezpowrotnie niszczone przez leniwych pedagogów, zaniedbujących, bądź nawet tłumiących dyspozycje twórcze u dzieci. Zadaniem nauczyciela twórczego jest ochrona dziecka przed utratą zachwytu i dziwienia się. Uważam, że wszystko, co nauczyciel zamierza, może osiągnąć tylko wówczas, gdy wytworzy odpowiednią atmosferę - skupienia i uwagi, a jednocześnie swoim zachowaniem, sposobem zwracania do dzieci spowoduje, że będą czuły się bezpiecznie i przyjemnie. Dowartościowanie dzieci jest niezwykle ważnym czynnikiem - słowa: jesteś wspaniały, dziękuję, proszę, nie poddawaj się, osiągnęłaś znakomity efekt, to jest interesujące, znakomicie i jeszcze wiele innych pozytywnych określeń warunkują postępy dzieci. Sposób naszego myślenia - pozytywny lub negatywny może w znacznym stopniu wpływać na to, jak mózg przetwarza, magazynuje i przywołuje informacje, a więc naszą zdolność uczenia się. Ronald Kotulak, laureat nagrody Pulitzera w dziedzinie literatury naukowej stwierdza, że stan psychiczny, podobnie jak pożywienie, reguluje wydzielanie siedemdziesięciu neuroprzeklaźnków. Na przykład, kiedy jesteśmy w dobrym nastroju, mózg produkuje endorfiny, czyli związki działające jak naturalne środki uspakajające. One z kolei pobudzają powstawanie acetylocholiny, podstawowego neuroprzekaźnika powodującego utrwalanie nowych informacji w różnych częściach mózgu. Acetylocholina określa się jako "olej, który umożliwi pracę maszynerii pamięci. Kiedy ten smar wyschnie, maszyna zaciera się i zatrzymuje". Acetylocholina ma decydujące znaczenie nie tylko dla zapamiętywania nowych, lecz również przypominanie starych. Zatem przyjazna, twórcza atmosfera sprzyja rozwojowi myślenia, właściwego odczuwania i emocjonalnego zaangażowania. To nauczyciel musi wiedzieć, jakie czynniki warunkują dobry odbiór prezentowanych treści, jaka postawa sprzyja poprawie percepcji.
Nauczyciel
Nauczyciel - kandydat do pracy w "Przed - Szkółce" musi o tym wiedzieć. Nauczyciel empatyczny, otwarty, elastyczny, twórczy nie tylko daje dziecku większe możliwości działania, nie tylko rozbudza zaufanie, jest lubiany, spotyka się z miłością, oddaniem dzieci, ale jednocześnie daje szansę na wnikanie w to, co umyka potocznemu doświadczeniu. Dziecko zaczyna dostrzegać więcej, głębiej poprzez angażowanie wielu zmysłów - intelektu i emocji. Określa się ten rodzaj przeżywania poznaniem emocjonalnym. Dziś nauka i psychologia przyznają inteligencji emocjonalnej miejsce priorytetowe. W strategii sukcesu ta sfera inteligencji decyduje o zwycięstwie. "Umysł nie jest naczyniem, które należy napełnić, lecz ogniem, który trzeba rozniecić". Limbiczna część mózgu stanowi klucz do pamięci długotrwałej. Dlatego gorące emocje, które wywołują u dzieci zajęcia o charakterze twórczym wtapiają informacje w głębsze pokłady pamięci. Ta wiedza przychodzi do nas dzisiaj i stanowi naukowo udowodnioną odpowiedź, dlaczego nauczyciele, którzy pracują niekonwencjonalnie, prezentują twórcze podejście, odchodzą od schematu i stereotypu osiągają niezwykłe efekty. Naukowcy podkreślają "Sukces życiowy, co najwyżej w 20% zależy od IQ. W takim razie jest jeszcze 80% innych oddziaływań. Ta grupa czynników nazwana jest inteligencją emocjonalną.
Twórcze metody
Twórcze metody pracy uwzględniają fakt, że każdy człowiek posiada kilka typów inteligencji. Wykorzystując cały potencjał, jaki tkwi w każdym człowieku możemy uzyskiwać zadziwiające rezultaty. Mózg jest najwspanialszym urządzeniem - brak znajomości zasad jego funkcjonowania doprowadza do unieszczęśliwienia wielu milionów ludzi. Odkrywanie różnych ośrodków inteligencji nasuwa stwierdzenie, że każdy jest wyjątkowy i może osiągnąć wszystko, o czym tylko zamarzy - jest tylko jeden warunek musi trafić na właściwego nauczyciela. Cudowne jest być w miejscu, gdzie znajduje się Kuźnia wszelkich talentów. Po wielu latach działania - z roku na rok udaje się wraz z całym zespołem sprawić, że wszystkie dzieci są znakomicie wyposażone w umiejętności niezbędne do odnalezienia się w rzeczywistości szkolnej, a w najtrudniejszych testach uzyskują najlepsze wyniki. Traktuję czas, w którym dziecko przebywa w przedszkolu jako najważniejszy dla jego przyszłego rozwoju. Glen Doman zauważył: Natura zbudowała mózg w taki sposób, że przez pierwsze sześć lat życia człowieka potrafi on przyswajać informację z niezwykłą szybkością - bez najmniejszego wysiłku. Natura ludzkich komórek mózgowych jest taka, że potrzebują one stymulujących impulsów, dzięki, którym mogą się rozrastać.
Najważniejszy okres
Wiemy na pewno: pięćdziesiąt procent zdolności człowieka do uczenia rozwija się w pierwszych czterech latach życia. Kolejne trzydzieści procent wykształca się do ósmego roku życia. Podczas tych decydujących lat tworzą się drogi nerwowe, na których opiera się zdolność uczenia. Po ukończeniu przez dzieci dziesięciu lat dendryty, które nie wytworzyły połączeń obumierają. Współcześnie nasz mózg uważa się za super gąbkę, która najlepiej wchłania od urodzenia do 10 lat (na szczęście nasz mózg może się nieustannie uczyć od urodzenia, aż po kres życia - ale już nie tak intensywnie). Ale w ciągu pierwszych 6 lat tworzą się podstawy myślenia, mowy, zdolności widzenia, postaw i uzdolnień oraz wiele innych cech człowieka. Wiedza na temat mózgu dostarcza nam informacji, które mamy obowiązek wykorzystać podczas projektowania sytuacji edukacyjnych.
Doświadczenie
Doświadczenia płynące z pracy w Niepublicznym Przedszkolu "Przed - Szkółka" są bogate i różnorodne. Każdy dzień obfituje w nowe sytuacje wychowawcze, każdy rok przynosi wiele korzystnych z punktu widzenia rozwoju zmian. Wraz z upływem czasu wzrasta jakość świadczonej na rzecz dzieci usługi. Zmienia się wszystko - zarówno baza, jak i wdrażane programy wychowawcze. Twórcze działanie ma tę wartość, że za każdym razem jest to eksperyment, który jest sposobem wyrażania subiektywnej wizji świata. Podsumowując dotychczasowe efekty pracy można zauważyć wpływ, jakie działanie twórcze wywiera na stymulowanie i kształtowanie osobowości oraz wspomaganie rozwoju dzieci. Pracą dzieci jest twórcza zabawa. Dzieci uczą się poprzez wszystko, co robią. Wszystkie dzieci, które uczestniczą w zajęciach od 3 roku życia potrafią płynnie czytać. Potrafią pewnie liczyć, układać opowiadania, dodawać, odejmować, pięknie rysować. Sprawnie posługują się językiem angielskim, znają 2000 słów, które pozwalają im na zrozumienie podstawowych komunikatów. Mają świetną pamięć, koncentrację i uwagę wykształconą w trakcie ćwiczeń oraz licznych zabaw, gier, zajęć twórczych, inscenizacji teatralnych, zabaw z książką, ilustracją, literami, liczmanami. Potrafią korzystać z technologii komputerowej. Uczą się, że komputer może być narzędziem pracy. Wspaniałe programy edukacyjne przyśpieszają proces uczenia się. Dzieci wiedzą, że źródłem wszelkiej wiedzy jest książka. Dzięki codziennym kontaktom z literaturą, teatrem, poezją, muzyką, plastyką potrafią okazywać najpiękniejsze uczucia: miłość, szacunek, troskę o innych, potrafią opowiadać o swoich wrażeniach i emocjach. Dzieci są mądre, wspaniałe i kochane. Są szczęśliwe. Największym problemem jest to, że nie chcą wychodzić z przedszkola.